Ahadiyet nedir, Ahadiyet ne demek?
Hakk’ın şahsı ile vücud olarak tek varlık oluşudur. Bu sebepten dolayı Hakk şahsı ile vücudta mutlak varlıktır. Bu da yanında kimse bulunmadan, varlığı ile kaim ve daim olan Hakk’ın varlık olarak hakikat bilgisidir.
Eşya üzerinde, eşyanın birebir bütünselliğine şahadet ederek, kuvvetler üzerinden her türlü oluşun bütünsel durumuna ilahlık sıfatları yükleyerek teklik düşüncesine ulaşmak akli olarak putperestlik ile ilişkilendirilebilinir. Tasavvufta teklik kavramı (ahadiyet) yukarıda tanımlanan Hakk’ın şahsi sıfatı için kullanılır. Cenab’ı Hakk’ın şahsı üzerinden anlamlandırılarak, eşya üzerinde Tek olanın seyri (vahidiyet) müşahede edilmeye çalışılınır. Böylesi bir seyirde eşyaya ilahlık atfedilmez. Eşyaya aşkın bir bakışımla, eşya üzerinde tek olan Allah müşahede edilmeye çalışılır. Bu da hanif dinde tevhidin gerekliliğidir.
Eşya üzerinden teklik kavramının anlamlandırılışı ile Cenab’ı Hakk’ın şahsının tekliği üzerinden teklik kavramının vahidiyet düzeyinde anlamlandırılışı karıştırılmamalıdır. Eşya ve eşyanın kuvvetleri üzerinden teklik anlayışı bizleri materyalist bir yaklaşımda ateist ve panteist çizgilerde düşüncelere götürür.
Bize düşen, iman ile Cenab’ı Hakk’ın şahsının eşya üzerindeki varlık seyrini eşyaya ilahlık yüklemeden müşahede etmektir. Eşya ve eşya üzerindeki kuvvetler üzerinden bütüne varmak nesnel bir düşünce olup, tinsel düzeyde bize manevi bir zevk ve olgunluk vermeyecektir. Böylesi yaklaşımlar, tinsellik ile kıyasda, ilkesi mutlak şahsa dayanmadığı için “ne için” ontolojik sorusuna cevap veremezler. İman eden bizler, Hakk’a olan imanımız doğrultusunda tinselliğimizi Hakk’ın şahsında buluruz.
Tinsellik Hakk’ın şahsı ile anlam kazanır, eşya ile değil. Eşya, Hakk’ın şahsına varım için araçtır. Hakk’ın şahsı üzeri edindiğimiz teklik anlayışı doğrultusunda nesnel olarak çokluktan bütûna varmak değil. Tinsel olarak bütûndan bakışımda, Hakk’ın eşya üzerindeki tavırlardaki bütünsel seyrine şahit oluruz.
Ahadiyet ne demek? Paylaşın:Abid
Kıblesi Hakk olan, Hakk’a ibadetinde gayretkar kula abid denir. Abid ibadetinde küre-i arzdaki dünyevilikten temizlenerek arınan kişidir. İmanda ihlâs sireten,...
Kırklar
Kırklar, zamanının insanlık içindeki ahlak direkleridirler. Rivayetlere göre on sekiz veya yirmi tanesi kadın erenlerdendir....
İcad
İcad mevcuda getirme, bir şey oluşturma sonucunda meydana getirme anlamlarına gelir. Ehlince icad, Hakk Teâla’nın zatı ile sıfat ve esma tavırlarını ve bu tavı...
Vahdet
Vahdet birlik anlamına gelir. Ehl-i mutasavvuf için vahdet, Hakk’ın âlemlerdeki varlık seyrinde mahlukat ile bir olduğuna yorumlanır. Lakin Hakk’ın, şahsında ah...
Vahdette Kesret
Vahdette kesret, Hakk’ın birliğindeki çokluğun sünnetullah üzeri müşahede edilişi hâli için kullanılır....
Kab-ı Kavseyn
İki yay arası anlamına gelir. Bundan kasıt, ulvi âlemlerin bekâsına yükselmiş kulun, geçmiş bütün mertebe süreçlerine ve gelecek bütün mertebe süreçlerine aşkın...
İmam
İmam önde olan, ileride olan, reis ve baş olan anlamına gelir. Merhamet nazarı ile müminlere ve insanlığa ol gösteren veliye imam denir. Lakin bu ehil muhabbet...
Fakr
Fakr, ihtiyaçlılık, muhtaçlık anlamlarına gelir. Kimilerince fakr, kulun acziyetinde ve çaresizliklerinde Hakk’a olan ihtiyaçlılığının farkındalığına gelişidir...
İrade-i Külliye
Hakk’ın nefsinde irade ettiği ve halk edişi ile mevcuda getirdiği, her an iradesinin ereğinde bulunduğu, bütün mevcudatın varoluşuna sebep, her an mekanikte dev...
Nübüvvet
Nübüvvet, nebi olmak, nebilik anlamına gelir. Lakin aslen nübüvvet, Hakk’ın nebisi (haber getireni) olmakla alakadar, nebiliğe ait hususiyetler üzeri bulunmaya ...