Ahadiyet nedir, Ahadiyet ne demek?
Hakk’ın şahsı ile vücud olarak tek varlık oluşudur. Bu sebepten dolayı Hakk şahsı ile vücudta mutlak varlıktır. Bu da yanında kimse bulunmadan, varlığı ile kaim ve daim olan Hakk’ın varlık olarak hakikat bilgisidir.
Eşya üzerinde, eşyanın birebir bütünselliğine şahadet ederek, kuvvetler üzerinden her türlü oluşun bütünsel durumuna ilahlık sıfatları yükleyerek teklik düşüncesine ulaşmak akli olarak putperestlik ile ilişkilendirilebilinir. Tasavvufta teklik kavramı (ahadiyet) yukarıda tanımlanan Hakk’ın şahsi sıfatı için kullanılır. Cenab’ı Hakk’ın şahsı üzerinden anlamlandırılarak, eşya üzerinde Tek olanın seyri (vahidiyet) müşahede edilmeye çalışılınır. Böylesi bir seyirde eşyaya ilahlık atfedilmez. Eşyaya aşkın bir bakışımla, eşya üzerinde tek olan Allah müşahede edilmeye çalışılır. Bu da hanif dinde tevhidin gerekliliğidir.
Eşya üzerinden teklik kavramının anlamlandırılışı ile Cenab’ı Hakk’ın şahsının tekliği üzerinden teklik kavramının vahidiyet düzeyinde anlamlandırılışı karıştırılmamalıdır. Eşya ve eşyanın kuvvetleri üzerinden teklik anlayışı bizleri materyalist bir yaklaşımda ateist ve panteist çizgilerde düşüncelere götürür.
Bize düşen, iman ile Cenab’ı Hakk’ın şahsının eşya üzerindeki varlık seyrini eşyaya ilahlık yüklemeden müşahede etmektir. Eşya ve eşya üzerindeki kuvvetler üzerinden bütüne varmak nesnel bir düşünce olup, tinsel düzeyde bize manevi bir zevk ve olgunluk vermeyecektir. Böylesi yaklaşımlar, tinsellik ile kıyasda, ilkesi mutlak şahsa dayanmadığı için “ne için” ontolojik sorusuna cevap veremezler. İman eden bizler, Hakk’a olan imanımız doğrultusunda tinselliğimizi Hakk’ın şahsında buluruz.
Tinsellik Hakk’ın şahsı ile anlam kazanır, eşya ile değil. Eşya, Hakk’ın şahsına varım için araçtır. Hakk’ın şahsı üzeri edindiğimiz teklik anlayışı doğrultusunda nesnel olarak çokluktan bütûna varmak değil. Tinsel olarak bütûndan bakışımda, Hakk’ın eşya üzerindeki tavırlardaki bütünsel seyrine şahit oluruz.
Ahadiyet ne demek? Paylaşın:Mükâfat
Gayret ve mücahede sonucu kulun çalışmasına karşılık ihsan edilen nimet ve lütuflardır....
İlim İrfan Nefesi
Veli kulundan nuru ile tecelli eden Hakk’ın nurunun melâike tavırları olarak beliren doğuşat ve muhabbet usulünde, sohbet sofrası açması ile veli kuluna verdiği...
Tarik
Tarik yoldur. Yol ise Hakk’a piri ile istikamet edinen talibin ibadet ve ahlak ile tevhid üzeri çalışmasının amellerinde bulunmasıdır. Tarikten murad edilen ise...
Arif-i Billâh
Marifetullah bilgisine eren bir arifin, Hakk’ın şahsı ile ahadiyet seyrinde bulunuşunun neticesi olarak kulluk perdesinden soyunarak şahsında, Hakk’ın şahsını b...
Vahidiyet - Şey-i Vahid
Hakk’ın hakikatte varlığının mevcudatla olan birlik seyrinde Rabb-ül Âlemin oluşunun hakikat sıfatına vahidiyet denir. Hakk, Rabb-ül Âlemin olarak ise şey-i va...
Bekâ Seyri
Bekâ seyrinde ise kul, kulluk perdesinin örtüsünden soyunmuş olarak marifetullah üzeri Hakk’ı hakkınca esma-i hassı üzeri yaşayandır. Ehlince bekâ seyri ilahi a...
Mim Kâinat
Mim kâinat, kâinden (olan, mevcud) kinaye halk edilen mevcudatın tamamı için kullanılan bir kavramdır. Mim, harf olarak melâikenin kudrette biçimlenişi noktalaş...
Bast
Bast açma, yayma, gemişletme anlamlarına gelir. Kulun dünyevi ve manevi dertlerinden yana ferahlaması, nurani tecelli sonucunda ise şevk, aşk, zevk, irfan, fera...
Bid’at
Sonradan icad edilen adetlere bid’at denir. Dinde ise Kur’an ve sünnete aykırı farz gibi gösterilen nafile ibadetlerin önerilmesi değil, dikte edilmesine ve din...
Fenâ Mertebeleri
Fenâ, yokluk, yok olma mânasına gelir. Evliyaullaha göre fenâ seyirleri kulun günah ve masiva hâllerinde fenâ bulması ve Allah’ın ahlakı ile ahlaklanma seyrler...