Acziyet nedir?

Halil İbrahim Genç

Acz, beceriksizlik, iktidarsızlık, kuvvetsizlik, güçsüzlük, yapamamak anlamları doğrultusunda belli bir kuvvet karşısında güç ve melekeleri ile yetersiz kalmak anlamına gelir.

Ehlince acziyet, Hakk’ın şahsı, sıfatları, esma ve ayet tavırlarının külli olan sınırsızlığı karşısında kulun cüz’iliğinde kulluk perdesinde haddini bilmesine ve kulluğundan razı oluşu kulluk mertebesi makamına denir.

Kul bekâ seyirleri de dahil olmak üzere, hangi seyirde bulunursa bulunsun sonuç olarak kulluk perdesinde varoluşa sevk edilir. Böylece Allah, Allah’lığında kul ise kulluğunda bulunur olur. Kulun kulluğu Hz. Allah’a kıyasen ademiyeti sebebiyle acziyetten ibaret olup, kul kulluğunda fakra erişi ile aciz kaldığı durumlar üzerinden sınırlı mevcudiyeti üzerinde Hakk’ın varlık tavırlarını ahlak olarak kendinde bulur. Bu sebepten dolayı acziyet fakr ile kemâlatını bulur. Sadece acziyette kalmak ise kulun kulluk perdesinde kendisini Halkk’a sınırlayışından ibarettir. Bu sebepten dolayı erenlerin “acziyet en büyük makam imiş” kelamına katılmamakla beraber bu sözün sadece arifler için söylenmesi doğrultusunda doğru olduğunu beyan etmek te yerinde olur. Çünkü arifler kulluk perdesinde Hakk’ın hakikatine ve hak tavırlarına vakıf olmanın getirdiği acziyette arifliğin kemâlatını bulurlar.

Anlatır olduğumuz acziyetin, avam ehlinin maddi ve manevi acziyet hâlleri ile karıştırılmaması gerekir. Çünkü havas acziyeti Hakk üzerinden bulur. Avam ise acziyeti eşyanın tabiatı üzerinden bulur.

Tasavvuf Sohbetlerimizi ücretsiz dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Acziyet ne demek? Paylaşın: