İrade-i Cüz’iye nedir, İrade-i Cüz’iye ne demek?
Mevcudatın kendi varoluşu sınırlarında gerçekleşen istenç meleke durumuna irade-i cüz’iye denir. Cüz’i irade, Hakk’ın külli iradesine iye, irade-i külliyenin dahilinde olarak, irade-i külliyenin mevcudattan hile-i rabbani olarak görünüşüdür. Bu da “Allah irade etmeden siz irade edemezsiniz” (Tekvil, 29) ve “yerlerde ve göklerde bulunan canlılar ve melekler Allah’a secde ederler” (Nahl, 49) ayetlerinin tefsir mânasıdır.
İrade-i cüz’iye, Hakk’ın mahlukatı üzerinde irade-i külliyesini örttüğü ve bu örtme sonucunda irade-i külliyesiyle hem mevcudata varlık verdiği (ikame) hem de mevcudatı irade-i külliyesi doğrultusunda yaşattığı (idare ve idame), irade-i külliyesinin tecelli ettiği (dışlaşma da denilebilinir) hile-i rabbanidir.
Kul için hile-i rabbanide mühim olan hileyi değil Rabb’i müşahede etmektir. Zaten tevhid de bundan ibarettir.
Bu mânada tevhid, Hakk’a yakin buldurtan, yakinlikte ise kul-Hakk ikiliğindeki uzaklık sebebiyle kulun kul oluşunun hile-i rabbanisinde seyir ettiği kavrayış ve yaşam durumlarıdır.
Anlatılanlar doğrultusunda belirtmek gerekir ki hile-i rabbani Hakk’ın hikmet seyridir.
İrade-i Cüz’iye ne demek? Paylaşın:Rab-ül Âlemin
Alemlerin Rabbi anlamına gelir. Aslında ise her şeye nuru ile aşkın, diri olan Allah’ın varları var ederek melâikesi ile ikame, idame ve idare edişi sıfatına de...
Muhabbet
Sevgi, sevmek mânalarına gelen muhabbet sufinin özü itibarıyla Hakk’a meyletmesi ve sohbetinde bulunması anlamını taşır. Muhabbet iki hâl üzeridir. Bunlar: 1)...
Gavs
Gavs, yetişen mânasına gelir. Dünya işlerinin yürütülmesine memur olan ve müminlere manevi himmetleri ile sıkıntılarında yetişen, Hakk’ın kudret eli olan velile...
Yerde Adem – Gökte Adem
İnsan Hakk tarafı olan ruh ve nur ile göklerde, beden tarafı ile de küre-i arzdadır. İnsan göklere ve yerlere cem’ olmuş hâli üzeri Hakk’a, Hakk’ın nur tecellis...
Şe’n (Tavır)
Her şey Hakk’ın tecellisindeki varlık seyri biçimleridir. Hakkın varlık seyrinde melâikeleri üzeri sıfat, esma ve ayet biçimlenişlerinde tavırlarda Her şey Hakk...
Güneşin Batıdan Doğuşu
Bundan sonra ise güneşin batıdan doğuşu tecelli eder; yani batı toplumları Hakk ve hakikat bilgisi ile yasalar üzeri toparlanırlar. Lakin bu toparlanış sürecind...
Cem mertebeleri
Cem’: kulun, Hakk’ı kendinde bulduğu, kendini bulamadığı seyre denir. Hz. Cem’: kulun, Hakk’ın lâ misli, lâ keyfi cennette görünmesinin misali olduğundan Hakk...
İrfan
İrfan, kulun kalbinde Hakk’ın nurani tecellisi sonucu bulduğu gerçeklik bilgisinde (hikmet bilgisi) bilmenin zevkinde olduğu hikmete vakıf olma kadim bilgisidir...
Günah
Günah, başlangıcında ilahi emir ve yasaklara aykırı hareket etme fiilinde kişinin, kendine veya çevresine zarar verdiği sonuçta ise yaptığı kötü işin kefareti o...
Makam-ı Mahmud
Mahmud, methedilmiş, övülen anlamına gelir. Makam-ı Mahmud ise Muhammediyetin akibeti olarak, Ahmediyete terfi edişidir. Ahmediyet, Şahs-ı Ahad’ın hakikati ile...