İrade-i Cüz’iye nedir, İrade-i Cüz’iye ne demek?
Mevcudatın kendi varoluşu sınırlarında gerçekleşen istenç meleke durumuna irade-i cüz’iye denir. Cüz’i irade, Hakk’ın külli iradesine iye, irade-i külliyenin dahilinde olarak, irade-i külliyenin mevcudattan hile-i rabbani olarak görünüşüdür. Bu da “Allah irade etmeden siz irade edemezsiniz” (Tekvil, 29) ve “yerlerde ve göklerde bulunan canlılar ve melekler Allah’a secde ederler” (Nahl, 49) ayetlerinin tefsir mânasıdır.
İrade-i cüz’iye, Hakk’ın mahlukatı üzerinde irade-i külliyesini örttüğü ve bu örtme sonucunda irade-i külliyesiyle hem mevcudata varlık verdiği (ikame) hem de mevcudatı irade-i külliyesi doğrultusunda yaşattığı (idare ve idame), irade-i külliyesinin tecelli ettiği (dışlaşma da denilebilinir) hile-i rabbanidir.
Kul için hile-i rabbanide mühim olan hileyi değil Rabb’i müşahede etmektir. Zaten tevhid de bundan ibarettir.
Bu mânada tevhid, Hakk’a yakin buldurtan, yakinlikte ise kul-Hakk ikiliğindeki uzaklık sebebiyle kulun kul oluşunun hile-i rabbanisinde seyir ettiği kavrayış ve yaşam durumlarıdır.
Anlatılanlar doğrultusunda belirtmek gerekir ki hile-i rabbani Hakk’ın hikmet seyridir.
İrade-i Cüz’iye ne demek? Paylaşın:Vahdet-i Kusud
Kasıd kasd eden, niyet eden ve isteyen anlamlarına gelir. Kasıddan kinaye kusud niyetler, ayrıştırmalar mânasında kullanılır. Vahdet-i Kusud, Hakk Teâla’nın mah...
Feda-i Nefs
Kulun mümin olarak ben merkeziyetçi doğrultuda menfaatçi olmadan Hakk için, O’nun dini ve O’nun sevdiği mümin kardeşleri için kendi nefsinin heva ve zannlarında...
Temkin
Sufinin seyr-ü seferinde vuslat sonucu kendisinde oluşan mutmainlik ve zühd-ü takvası sebebi ile sebep ve vesile dairesinde karşılaştığı olay ve olgulara karşı ...
Sâlik
Yolcu da diyebileceğimiz salik, Hakk’ı istikamet edinerek Hakk’a hizmeti gayret edinerek mücadele ve mücahede ile vuslata yol tutan kula denir....
Duygu
Olgular ve olaylardaki ilişkilerimiz sonucunda sezgilenimlerimiz ve akletmelerimizle etkilenişlerimizde oluşan, tepkisel olarak bize sezgi ve akletmelerimize yö...
İlim İrfan Nefesi
Veli kulundan nuru ile tecelli eden Hakk’ın nurunun melâike tavırları olarak beliren doğuşat ve muhabbet usulünde, sohbet sofrası açması ile veli kuluna verdiği...
Vahdette Kesret
Vahdette kesret, Hakk’ın birliğindeki çokluğun sünnetullah üzeri müşahede edilişi hâli için kullanılır....
Sarktı
Bunlar dahilinde “sarktı” olarak geçen bir mertebe vardır ki o da kulluk perdesinde bulundurduğu kuluna Hakk’ın ahadiyetindeki hiçbir şeye benzemeyen sonsuzluk ...
Hakikat
Şahsının ahadiyeti sebebi ile Hakk’ın kendinde kendi ile var ettiği mevcudat üzerinden Tek ve bir olarak aşkın varlık oluşunun bilgisidir. Bu da Aliyy ve Cami e...
Sübhan
Sübhan, sübuhdan kinaye noksansız sıfatları ile tesbih edilen demektir. Erenler bu kavramı Hakk’ın varlığının kudsiyeti ile tenzihte bulunarak, O’nu noksansızl...