Sulh (Barış) nedir?

Halil İbrahim Genç

İradelerin bir biri ile örtüşmesi sonucunda karşılıklı anlaşmaya sulh denir.

Tasavvufta sulh, kulun kendi iradelerinde ilkeli oluşu (Hakk’a iman hâli) ile Hakk’ı istikamet edinişinde ahlaklanması sonucunda kâmil oluşu (irade bütünselliği) hâli ve kulun kâmil oluşunda Hakk’ın iradesi ile örtüşen bir ahlak üzeri bulunuşu (Hakk ile irade bütünselliği) hâlinde, öz güveni ile eminlikte (mümin), korkudan uzak sükûnet bulduğu selamet hâline denir. Sulh, temkin hâlinde ekmelleşerek kalıcılık arz eder.

Aslında “sen Ben’den razı mısın?”, “razıyım ya Rabb”, “öyle ise Ben de senden razıyım” diyaloğu kul ile Hakk’ın irade bütünselliğinde, Hakk’ın kuluna selamet, sükûnet ve Hakk’ın varlığından eminlik hâlleri ihsanında bulunuşu sonucunda yaptığı selamet ahidleşmesidir. Bu da “onlara korku da yoktur” (Bakara, 62) ayetinin tevil mânasında tecellisidir.

Zaten Hakk’ın muradı, kulunun kendisini bilmesi ve kendisine kavuşmasıdır. Hakk’ın tecellisine varan bir kul Hakk’ın böylesi iradesinin ereğine varmasında bulunduğundan dolayı Hakk’ın rızası üzeredir. Hakk bir kulundan razı değil ise eğeri kul O’ndan günah ve masivalarla uzaklaşmıştır. Hakk’ın kulundan razı oluşunun başlangıç işareti ise kulun günah ve masivadan kurtulma gayretinde mahv oluşudur.

Hakk kulundan üç türlü razıdır.

1) Kulundan, kulunun mevcudiyeti üzerinde Hakk’ın kendi ulvi sıfatları tecelli ettiğinden dolayı kulunun tecellisinden razı oluşu.

Hakkı’ın böylesi razılığı tecellideki iradesini yerine getirme olarak kendinden razı oluşu sebebi ile bütün mahlukat için geçerlidir. Bu razılık Hakk’ın rahman sıfatında esma tecellisinde bulunarak her şeyi kendisi ile ikame, idare ve idame edişinde görünür.

2) Kulun Hakk’a iman etmesi ihsanına ermesi ile Hakk’ı bilmesi ve O’na vuslat şevkinde bulunmasından dolayı Hakk’ın kulundan razı oluşu.

Bu rızada Hakk’ın bilinmeyi murad etmesi iradesinin sonuçlanması sebebi ile Hakk’ın tecelli ettiği kulundan, kulunun kendi iradesi ile örtüşen hâllerinden razı oluşu görünür.

Bu rızalıkta kul, seven olarak Hakk’ın kendisinden razılığını bulunur. Bu rıza mertebesinde bulunan kullar müridtir. Hakk’ın razı olması sonucunda mürid olan kullar Hakk’a hâlil olan veliler olurlar.

Müridlik Hz. İbrahim’in Hakk’ı talep ettiği hâller üzeri biçimlenir. Hakk’ın rızası için her türlü günah ve masivadan nefsine muhalefet ederek, mahv olmak müridliğin ahlakıdır. Bu da “bıraktığınız kadar erersiniz” dersinin tecellisindedir.

Hakk’a mürid olmak, hanif olmanın gerekliğidir. Hakk’a mürid olmayan kul Hakk’ı bulamaz

Anlatılan sebepten dolayı müridlik bir pire tabi olanın sıfat ismi olmasından daha çok kulların Hakk’ı talep etmesinin ve bu doğrultuda şevk ile Hakk’ın rızasına varmanın çalışmalarında bulunma ahlakının sıfat ismi olmalıdır.

Müridlikte kul, günah ve masivadan kurtulmanın iradesinde amellerdedir. Anlatır olduğumuz Hakk’ın bu rıza hâli rahim sıfatında, El Rahim esması ile tecelli edişidir.

3) Hakk’ın kulundan, kuluna olan muhabbeti ölçüsünde razı oluşudur.

Bu rızalıkta Hakk, kulun hâli üzeri, kulundan razı oluşu hâlinde değil kendi varlığı üzerinden kuluna olan muhabbeti ile kulundan razıdır. Bu da kulun Hakk’a murad olmasını sağlar.

Tasavvuf Sohbetlerimizi ücretsiz dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Sulh (Barış) ne demek? Paylaşın: