Dört Kapı Kırk Makam nedir?

Halil İbrahim Genç

Erenlerin dört kapıdan kasıtları şeriat, tarikat, hakikat ve marifet mertebeleridir. Kırk makamdan kasıtları ise bu dört mertebede edinilecek olan ahlaki hâl makamları ve Hakk, hakikat bilgisidir. Dört kapı kırk makam Bektaşi tarikinin bir söylevi olarak tasavvufta zevk edilir olmuştur. Bu sebepten dolayı Bektaşi geleneğine bağlı olarak dört kapıdaki kırk makamı yorum yapmadan beyan etmek yerinde olur. Ehli olan dört kapı kırk makamı hakklarınca daha farklı bir şekilde de zevk edebilir.

Şeriattaki on makam; 1) iman getirmek 2) ilim öğrenmek 3) islamın şartlarını yerine getirmek 4) helal kazanmak ve faizi haram bilmek 5) nikah kıymak 6) hayız ve lohusalık hâllerine riayet etmek 7) cemaat sünnetine riayet etmek 8) şefkatli olmak 9) temiz yemek ve temiz giyinmek 10) iyiliği emredip kötülüğü men etmektir.

Tarikattaki on makam; 1) tövbe etmek 2) mürid olmak 3) saç kesmek 4) nefsi olgunlaştırmak için mücahede etmek 5) hizmet etmek 6) Hakk’tan korkmak ve ümidvar olmak 7) tarikatın gereği olan zikir ve sohbet meclislerinde bulunarak ibret almak ve imtihan üzeri olduğunu bilerek hidayete ermek 8) nasihat ve muhabbet sahibi olmak 9) aşk ve şevk hâliyle fakir olmak, zühtü takva üzeri bulunmak 10) şevk üzeri Hakk’a meyil etmek, pir ile can bulmak

Marifetteki on makam; 1) edep 2) korku 3) perhizkarlık 4) sabır 5) utanmak 6) cömertlik 7) Hakk’tan yana ilm sahibi olmak 8) miskinlik (dervişin dünyaya meyilinin kesilmesi Hakk’a rücu etmesi) 9) Hakk’ı Hakk ile bilmek marifet sahibi olmak 10) kişinin kendini bilmesidir.

Hakikatteki on makam; 1) turab olmak 2) Hakk’tan olduğu için herkese aynı gözle bakıp ayıplamamak 3) iyilikte bulunmak iyilikte gayretkar olmak 4) vahdet deryasında seyrettiğini bilerek Hakk ile ve O’nun yarattığı bütün mahlukat ile muhabbet bulmak 5) her şeyin faniliğinden ve zararından yana selamet bularak özgüven ve sulh bulmak 6) sohbet etmek ve hakikat sırlarını taliplere beyan etmek 7) seyrü sulukta hatm-i meratip etmek 8) acizliğini bilip hakikat sahibine rücu ederek duada bulunmak, her şeyi O’ndan beklemek ve O’ndan bilmek 9) Allah’ın varlığını müşahede etmek ve O’na ulaşmaktır.

Tasavvuf Sohbetlerimizi ücretsiz dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Dört Kapı Kırk Makam ne demek? Paylaşın: