Riyâzat nedir?
Bedende Hakk nurunun tecellisi, nefsin Allah’ın ahlakı ile ahlaklanması, aklın daha rahat tefekkür edebilmesi, nefsin riyada kırılarak Hakk’a rücu etmesi için beden ve nefsin helal olan zorunlu ihtiyaçları dışında bütün zararlı ve keyfi gereksinimlerini karşılamayarak yapılan perhiz hâline riyâzat denir.
Nefsinin keyfi iradeleri üzeri hevada bulunan insanın tefekkür etmesi, obur bir insanın Hakk nurunun tecellisi ile şereflenmesi -istisnalar hariç- mümkün değildir.
Riyazat oburluk ve her türlü eğlence ile vakit geçirme hastalığına çaredir ve insanın duygusallaşmasına yardımcı olur.
Riyazat bedeni ve nefsi arınmanın başıdır. Kalben duygularda arınmak ise ilahi aşk, pişmanlık ve hüzün ile gerçekleşir. Aklen zanlardan arınmak ise kişinin itikatta kendini sınırlamaması ile mümkündür. Belli bir itikatta kendini sınırlamak kişinin, hakikat sınırsızca yaşanıyorken, kendisini hakikate sınırlandırmasıdır. Riyazat halk içinde de yapılabilinir. Saliğin kendisi riyazatında ve ibadetlerinde devamlı olmalıdır.
Beyan
Belli bir maksad ve fikri belli bir söz ve fiille açığa çıkarmaya beyan etme denir. Her beyan içerdiği maksad ve fikrin yorum düzeyinde betimlenmesidir....
Feyz-i Akdes
Akdes pak, arı, saf olarak kudsi olmaktır. Feyz-i akdes bu bağlamda sufiler tarafından, sufilerin arı olan nefsleriyle günahtan temiz olmaları sonucu noksandan ...
Nizam
Nizan, sıra, dizi, düzen, gereğine göre yapılmış kanun anlamına gelir. Ehli tarafından nizam, Hakk’ın kâinattı idare ve idame edişinde sünnetleri (yasaları) do...
Kader - Kaza
Mevcudatın halk edildikleri mertebelerinde, değişmez hâllerinde değişen varoluş ölçülerine kader denir. Yani her var, varolduğu nitelik ve nicelik durumuna göre...
Habîb
Sevgili anlamına gelir. Hakk’ın hususi muhabbeti sonucunda kulun, gayreti ve gayreti dışında vardığı velilik makamıdır. Yaşamında Hakk’a halil, siretinde ise H...
Arş-ı Alâ
Maddenin oluşumuna sebep ikame, idare ve idame edildiği İsrafil, Cebrail, Mikail ve Azrail meleklerinin bulunduğu gök katı ve bu gök katına içkin, bize dışsal v...
Korku (Havf, Haşiyet, Heybet)
İnsanın mevcudiyetine zarar geleceği çekincesine korku denir. Refleks olarak korku hariç, bu korku tanımına girecek olan her türlü korku durumu (ölüm, fakirlik,...
Şirk
Ortak anlamına gelen şirk, servetin aynı menfaatler üzeri iki veya daha fazla kişi ile kullanılmasına denir. Lakin dinde şirk, mülkünde ortağı (şeriki) olmayan ...
Münafık
Dindar olduğunu söyleyip sireten niyette, sureten gizli amellerinde müşrik veya fasık olan riyakarlara denir....
Ebdal
Ebdal, abidden kinaye Hakk’a hizmetçi kula denir. Böylesi erenler derviş tabiatlı olup her an, Hakk’ın nurunun sevk edişi ile ihlasta Hakk’a hizmeti gözler ve ...