Dua nedir?

Halil İbrahim Genç

Hakk’ın iradesi sonucunda, kulun Hakk’tan, aciz olduğu bir meselede yardımını ve ihtiyaçlı olduğu şeyi kâlde murad etmesi durumuna dua denir.

Dua, kulunun Hakk’ın kendisinden irade edilmesi iradesi üzeri, kulunu aciz bıraktığı durum üzerinden kendisine rücu ettirişidir.

Duada Hakk’ın üç iradesi ereğini bulur. Bunlar, Hakk irade etmeden kulun irade edememesi sebebiyle Hakk’ın kuluna vermek istediğini kulundan irade etmesi ve Hakk’ın kulunun kendisinden talep etmesi, talebinin iradesinde bulunmasıdır. Üçüncü irade ise Hakk Teâla’nın “bilinmeyi murad etmesi” iradesinin sonuçlarından olarak dua üzerinden şahsı ile değil manen tanınmak üzeri var kılınmayı murad etmesidir.

Duada Hakk, kendisinden istediğimiz Rabbimiz, sığındığımız mevlamız olarak bize dışsal bir varlıkmışcasına huzurunda olmanın ihsanı üzeri kendisi ile konuştuğumuz ve arzu hâlimizi kendisine sunduğumuz manen O’nu var kıldığımız noktada, kendisinin “bilinmeyi murad ettim” iradesi ereğindedir.

Böylesi, Hakk’ı var kılış durumu tövbe, şükür, hamd, fikir ve zikirde de farklı hâller üzeri gerçekleşir.

Duası kabul olan kulun dilinden, aslında Hakk’tır “ol” ayetinin tecellisinde emrini veren. Hakk’ın “ol” dediği olduğu içindir ki duanın kabulü ile sonuçlanması “ol” emrinin tevil mânası itibarıyla tecellisidir. Kulun duasındaki ricası, Hakk’ın “ol” emrinin ayet tevhidi olarak kuldan tecellisidir.

Yukarıdaki anlatımlar duanın gerçekleşmesine sebeptir. Duanın kabulüne sebep ise kulun yakararak Hakk’a dua edişidir. Çünkü yakarna, kulun acziyetini ihlas ile Hakk’a sunuşu olduğu gibi kulun melekelerini harekete geçirerek, Allah’ın izni ile duanın kabulüne hizmet edecek kâinattaki melâikeyi harekete geçirir.

Mümin kulun ihlas ile yakararak Hakk’a duası, Hakk’ın mümin kulunda duanın neticesi için “ol” deyişidir.

Lakin sadece yakarmak duanın kabulünü mümkün kılmaz. Duanın kabulünü mümkün kılmak için:

1) Dua eden kişinin helal rızık üzeri daim iş görmesi gerekir. Bir lokma haram yemek yiyenin duasının kırk yıl kabul olmayacağı hususiyetinde rivayetler vardır.

2) Dua eden, dua ederken emr-i vaki bir üslupta değil rica üzeri dua etmelidir.

3) Kulun duada edepli olması gerekir. Oruç veya abdestli olması da bazen duanın kabulüne sebeptir.

4) Kul duada Allah katında sevgili olan ruhanilerin yüzü suyu hürmetine isteyerek ruhanileri duanın kabulüne sebep kılabilir. Duanın başlangıcında ve sonunda salavat-ı şerif okumak da bu durumdandır.

5) Mazlum olmak gerekir

6) Duanın kabul edilmesinin recasıyla, ricada hitab ile duanın kabul edileceğinin imanıyla dua edilmelidir.

7) Dua eden, dua ettiği muradı için amelde gayret göstermesi iledir.

Duanın sonucunda duanın kabulü Hakk’ın şanındandır. Duanın kabul edilişi ise kulun duada murad ettiğine kavuşmasıdır.

Nasıl ki dua kulun Hakk ile konuşmasıdır, duanın kabulü sonucunda kulun duada murad ettiğini bulması Hakk’ın kula kelam edişidir.

Duası kabul edilen kula, Hakk Teâla da, hikmet dili ile “yanındayım”, duanın karşılığını vermekle de “sana kelam etmekteyim” buyurmuş olur.

Kulun kendi nefsi için değil başkaları için yaptığı hayır dualar, kabulü erken olan ve dua eden için de kabul edilmiş olan dualardır.

Tasavvuf Sohbetlerimizi ücretsiz dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.

Dua ne demek? Paylaşın: